عوامل موثر بر خصوصیات پارچه

عوامل موثر بر خصوصیات پارچه

اگر افراد در انتخاب پارچه ی مورد نظر و پارچه ی لباس خود دقت کافی نداشته باشند به راحتی هزینه و وقتی که برای خرید لباس و یا پارچه گذاشته اند به هدر می رود اما هنوز برخی از افراد هستند که نمی دانند چگونه باید کیفیت پارچه ی مورد نظر خود را تشخیص دهند و چه چیزی باعث می شود که یک پارچه با کیفیت و یا بی کیفیت باشد. به همین دلیل ما در روچی قصد داریم شما را با خصوصیات پارچه و عواملی که بر این خصوصیات تاثیر می گذارند، آشنا کنیم تا به راحتی بتوانید خصوصیات پارچه ها را تشخیص دهید.

 

تاب نخ

هزاران سال است که انسان به این مسئله پی برده است که اگر دسته ای از الیاف را بکشد و آن ها را موازی با هم تاب دهد، این الیاف به هم پیچیده می شوند و با یکدیگر درگیر می شوند و در نتیجه رشته ای مقاوم به نام نخ ایجاد می شود. یکی از عواملی که می تواند بر کیفیت پارچه تاثیر بگذارد تاب نخ است.

 

 

برای این که تصویر دقیقی از سطح مقطع نخ در پارچه تهیه شود از دستگاهی مخصوص در آزمایشگاه استفاده می شود. پارچه هایی که از نخی با تاب کم تهیه شده باشند بافتی نرم، صاف و حجیم دارند و پارچه هایی که از نخی با تاب زیاد تهیه شده باشند بافتی سفت، زبر و توپر دارند. جالب است بدانید اگر پارچه از نخی با بافت زیاد تهیه شده باشد احتمال این که در لباس پرز ایجاد شود کاهش می یابد.

تراکم پارچه

اصطلاح تراکم پارچه که یکی دیگر از خصوصیات پارچه است به معنای نزدیکی نخ ها به یکدیگر در پارچه است، به عبارت دیگر به تعداد نخ ها در یک سانتی متر از طول و یا عرض پارچه تراکم نخ گفته می شود. تراکم پارچه بر خصوصیات فیزیکی پارچه همچون میزان عبور هوا، پوشانندگی پارچه، استحکام، وزن و چروک پذیری پارچه تاثیر می گذارد. در صنعت نساجی پارچه ای که تراکم بیشتری داشته باشد از کیفیت بیشتری برخوردار است، برای مثال هر  چه تراکم پارچه بیشتر باشد وزن آن نیز بیشتر است و همچنین تراکم پارچه باعث استحکام پارچه می شود و باعث می شود پارچه کمتر دچار تغییر شکل شود. از طرفی پارچه هایی که تراکم کم تری دارند به دلیل این که فضای خالی میان نخ های آن ها بیشتر است بافت نرم تری نسبت به پارچه هایی با تراکم زیاد دارند و همچنین چروک پذیری آن ها نیز کم تر است.

تراکم پارچه با استفاده از وسیله ای با استفاده از پود شمار تعیین می شود، این وسیله دارای صفحه ای مدرج است که یک ذره بین مجهز دارد که تعداد نخ ها یا تعداد رج ها و ردیف ها را در یک سانتی متر از پارچه می شمارد و در نهایت تراکم پارچه را مشخص می کند.

چروک پذیری و برگشت پذیری از چروک

هر پارچه ممکن است با مرور زمان و استفاده چروک شود، چروک به معنای خطوطی که در هنگام پوشیدن لباس در برخی از نواحی آن ایجاد می شود و در نتیجه باعث ایجاد ظاهر ناخوشایندی برای لباس می شود. خطوط چروک در اثر خم شدن، تا شدن و یا تحت فشار قرار گرفتن نواحی مختلف لباس به وجود می آیند.

استین و پاچه شلوار از جمله نواحی لباس هستند که بیشتر از سایر نواحی لباس چروک می شوند و این چروک شدگی را می توان در خطوط و تاهایی که در پشت زانو و ناحیه ی آرنج وجود دارد به راحتی مشاهده کرد. اما پس از این که فشار ارنج و زانو از روی پارچه برداشته شوند خطوط چروک به تدریج باز می شوند و از بین می روند. یکی دیگر از ویژگی های پارچه قابلیت برگشت پذیری از چروک است این قابلیت به این معناست که پارچه بتواند تاها و خطوط ناخوشایندی که در پارچه ایجاد شده است را از بین ببرد. البته روی پارچه ها عملیات تکمیلی ضد چروک انجام می شود که می تواند از چروک شدن پارچه جلوگیری کند و یا باعث کاهش چروک شدگی پارچه شود.

برای این که بتوانید تشخیص دهید پارچه ای که خریداری می کنید تا چه حد امکان چروک شدگی آن وجود دارد قسمتی از پارچه را در دست خود نگه دارید و مچاله کنید و پس از مدتی آن را رها کنید اگر پس از چند ثانیه پارچه به حالت اول برنگشت به معنای این است که پارچه خاصیت چروک شدگی آن بالاست و خاصیت برگشت پذیری آن از چروک پایین است.

راحتی پارچه

یکی دیگر از خصوصیات پارچه، راحتی پارچه است. راحتی به معنای حس خوبی است که در اثر هماهنگی روانی و فیزیکی بین انسان و محیط ایجاد می شود، می توان راحتی پارچه و یا لباس را از سه جنبه مورد بررسی قرار داد:

• راحتی رطوبتی
• راحتی لمسی
• راحتی حرراتی

راحتی رطوبتی

وقتی انسان فعالیت های شدید بدنی مانند ورزش انجام می دهد دمای بدن افزایش پیدا می کند و برای این که دمای بدن متعادل شود بدن عرق می کند، پس از مدتی عرق تبخیر می شود و تبخیر عرق باعث خنک شدن بدن می شود، حال نیاز است که رطوبت تبخیر شده از منافذ لباس خارج شوند. یکی از ویژگی هایی که پارچه ها و لباس باید داشته باشند این است که رطوبت تبخیر شده بتواند از منافذ آن ها خارج شود، لباس یا پارچه ای که چنین ویژگی یا قابلیتی را نداشته باشد باعث می شود که عرق روی بدن جمع شود و در نتیجه باعث ناراحتی فرد شود.

در چنین شرایطی پارچه باید به گونه ای باشد که بتواند رطوبت را به خود جذب کند و در نتیجه پس از جذب رطوبت، رطوبت از سطح پارچه تبخیر شود.

 

 

راحتی لمسی

راحتی لمسی به معنای این است که وقتی فرد پارچه را لمس می کند چه احساسی به او دست می دهد، این احساس می تواند احساس نرمی، انعطاف پذیری، خارش، سوزش، صافی، زبری، احساس سوزن سوزن شدن و یا سفتی باشد.

راحتی حرراتی

یکی از دلایلی که انسان از پوشاک استفاده می کند این است که در شرایط آب و هوایی مختلف باعث راحتی بدن انسان شود، برای مثال در فصول سرد بتواند انسان را گرم نگه دارد و در فصول گرم بتواند دمای بدن را متعادل نگه دارد. به عبارت دیگر، در واقع پوشاک یک عایق حرراتی برای بدن و محیط اطراف است. نکته ای که باید در مورد خصوصیت راحتی حرراتی پارچه به آن توجه داشته باشید این است که چون میان الیاف و نخ ها فواصلی وجود دارد و این فواصل با هوا پر می شوند می توان گفت بخشی از حجم پارچه را هوا تشکیل می دهد که این هوا مانند یک عایق حرراتی عمل می کند و می تواند مانع از نفوذ گرما و سرما به بدن شود.

مسئله ی دیگری که باید در مورد راحتی حرراتی پارچه به آن توجه کنید این است که قابلیت عبور هوا نیز یکی از عواملی است که می تواند از بدن در برابر گرما و سرما محافظت کند. این قابلیت به این معناست که هر چه هوا راحت تر بتواند از پارچه عبور کند گرما و سرمای محیط راحت تر به بدن منتقل می شود و در نتیجه هر چه این تبادل حرراتی بیشتر باشد امکان این که از بدن در برابر سرما و گرما محافظت شود بیشتر است.

پرزدانه

پرزدانه به گلوله های کوچک الیاف گفته می شود که در اثر استفاده از لباس، شستشوی ان و سایش پارچه، از سطح پارچه بیرون می زند و در نتیجه با ادامه ی این روند این گلوله ها به هم گره می خورند و به صورت گلوله هایی کوچک، محکم و به هم چسبیده در سطح پارچه ظاهر می شوند که ظاهر ناخوشایندی برای پارچه یا لباس ایجاد می کنند.

لازم به ذکر است قسمت هایی از لباس مانند سر استین، داخل دور یقه، زیر بازو، جیب های بغل و پشت شلوار و … که سایش بیشتر در آن ها اتفاق می افتد پرزدانه ایجاد می شود. جالب است بدانید پارچه هایی که از پلی استر، نایلون، الیاف پشم و اکریلیک تهیه می شوند امکان ایجاد پرزدانه در آن ها بیشتر است.

آویزش پارچه

یکی دیگر از خصوصیات پارچه که باید به آن اشاره کنیم آویزش پارچه است، آویزش پارچه در مواردی مانند دامن و پرده از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و به این این معناست که پارچه در هنگام آویزان شدن تحت وزن خود بتواند چین خوردگی های زیبا و خوش فرم ایجاد کند. این ویژگی پارچه باعث خوش فرمی ظاهری می شود.

البته توجه داشته باشید که آویزش پارچه به وزن پارچه و میزان خمش آن بستگی دارد، برای مثال هر چه وزن پارچه بیشتر باشد آویزش راحت تر و بهتری خواهد داشت و همچنین برای آویزش بهتر نیاز است که پارچه بهتر خم شود یعنی از خاصیت انعطاف پذیری بالایی برخوردار باشد.

اما اگر در هنگام خرید پارچه می خواهید بفهمید که آویزش پارچه ی مورد نظر شما چگونه است یک روش بسیار ساده وجود دارد که نیاز به وسیله ی خاصی ندارد، برای این کار می توانید قسمتی از پارچه را از روی طاقه باز کنید و از لبه ی میز آویزان کنید آن گاه می توانید نحوه ی آویزان شدن پارچه و میزان چین های ایجاد شده در ان را ببینید، این عوامل میزان اویزش پارچه را نشان می دهند.

ضخامت پارچه

همان طور که می دانید فاصله بین سطح رویی و سطح زیری یک شی را ضخامت آن شی می گویند، برای پارچه نیز همین گونه است و به فاصله بین سطح رویی و زیری ان ضخامت پارچه گفته می شود. نکته ای که در مورد ضخامت پارچه باید به آن توجه داشته باشید این است که ضخامت پارچه می تواند بر گرمی پارچه اثر بگذارد، همان طور که قبلا هم گفتیم به دلیل فواصلی که میان الیاف و نخ ها وجود دارد هوا در بین فواصل قرار می گیرد که می تواند نقش عایق حرراتی را برای بدن ایفا کند و از بدن در برابر گرما و سرما محافظت کند.

در پارچه هایی که ضخامت بیشتری دارند هوای بیشتری محبوس می شوند به همین دلیل این پارچه ها نسبت به پارچه های نازک تر گرمای بیشتری را برای بدن فراهم می کنند.

زیر دست پارچه

زیر دست پارچه به معنای این است که فرد در هنگام لمس پارچه چه واکنش حسی خواهد داشت که معمولا این واکنش حسی با کلماتی همچون نرم، صاف، زبر و سفت بیان می شود. به همین دلیل که بسیاری از افراد در هنگام خرید پارچه آن را لمس می کنند و حسی که در هنگام لمس پارچه و یا به عبارتی زیر دست پارچه به این افراد دست می دهد در خرید پارچه بسیار تاثیر گذار است.

اما با توج به اهمیتی که این مسئله دارد هنوز روش دقیقی و استانداردی برای اندازه گیری زیر دست پارچه به دست نیامده است به همین دلیل تولید کنندگان، فروشندگان و خریداران پارچه با توجه به برداشت شخصی و یا تجربه ی خود، زیردست پارچه را اندازه گیری می کنند.

برای مثال صافی و زبری یکی از احساس هایی است که افراد در هنگام لمس پارچه دارند؛ زبری پارچه ناشی از ناهمواری هایی است که در سطح پارچه وجود دارد، این ناهمواری ها باعث می شود که هنگامی که بین دست و پارچه تماس ایجاد می شود اصطکاکی به وجود آید که به احساس صافی و یا لیزی منجر نمی شود. یا به عنوان مثال اگر پارچه ای سفت باشد در برابر خم شدگی مقاومت می کند و در نتیجه هنگامی که بین انگشتان قرار می گیرد به راحتی خم نمی شود، در نتیجه حس نرمی و یا انعطاف پذیری برای فرد ایجاد نمی شود.